DLACZEGO AKTYWNOŚĆ RUCHOWA JEST TAK WAŻNA?
Rozmowa z dr Grażyną Kołomyjską, gerontologiem i specjalistą od aktywności ruchowej osób w wieku dojrzałym, właścicielką Studia Active Woman w Krakowie
Dlaczego ruch jest tak ważny, aktualnie dużo się mówi na ten temat, co Pani o tym myśli.
Ruch jest naturalną potrzebą naszego ciała, tak jak potrzeba jedzenia, oddychania, wypoczynku, czy sen…. Ruch jest po to, aby nie zgnuśnieć i być zawsze sprawnym fizycznie, psychicznie i umysłowo, bez względu na wiek. Ruch jest wpisany w nasze życie i potrzebny nam jak chleb. Powinniśmy to sobie głęboko uświadomić. ” U.Strunz w swojej książce „Wiecznie młodzi…” napisał„..ruch to cudowna pigułka za, którą zapewne zapłaciłoby wielu, gdyby ją można było kupić w aptece…”, a Horacy powiedział„.. jeśli nie biegasz pókiś zdrów będziesz biegał jak zachorujesz…” Przytoczone zdania, znakomicie nawiązują do tego co chciałabym przekazać.
Wielu z nas wie, że aktywność ruchowa jest bardzo ważna, zarówno dla naszego zdrowia jak i samopoczucia, ale niestety my Polacy czas wolny najczęściej spędzamy biernie. Potwierdzeniem moich słów jest fakt, że w Polsce jest około 20% osób systematycznie ćwiczących i przyznać trzeba , że jest to ciągle jeszcze za mało.
Ruch między innym wyzwala w nas energię, czujemy w sobie wyraźny przypływ sił witalnych i chęć do działania, przestaje nam wystarczać szara codzienność, związana z wykonywaniem rutynowych codziennych czynności.
Aktywność ruchowa pobudza każdą komórkę naszego ciała i działa na nie stymulująco. Pamiętajmy, że w naszym ciele mamy około 80 bilionów komórek, to niewyobrażalna liczba. Aktywność ruchowa usprawnia całe nasze ciało na poziomie komórek, tkanek, narządów i wszystkich fizjologicznych układów . To bardzo ważna informacja, szczególnie w czasach w których aktualnie żyjemy. Mam tu na myśli, to że codziennie wiele godzin spędzamy w pozycji siedzącej, przebywamy w zamkniętych pomieszczeniach i jesteśmy odcięci od naturalnych bodźców płynących z tego środowiska, siłą rzeczy mamy ograniczony kontakt z przyrodą, a kontakty z ludźmi ograniczają się do krótkich i zwięzłych komunikatów. Na dodatek przytłoczeni jesteśmy codziennymi obowiązkami, które wywołują w nas pośpiech i w konsekwencji wyzwalają stres. Patrząc na to w perspektywie czasu, może to być zabójcze dla naszego samopoczucia i zdrowia.
Poczucie wypalenia i ciągłego zmęczenia sprawia, że szukamy sposobu na uwolnienie sięod tego stanu. Wydaje się nam, że skoro jesteśmy zmęczeni, odczuwamy brak energii, to powinniśmy odpocząć, usiąść w fotelu, na kanapie, koniecznie przed telewizorem…..
Taki model wypoczywania niestety, jest dość często preferowany przez wielu z nas . Nie zdajemy sobie do końca sprawy z tego jak wiele tracimy.
W takiej sytuacji najlepszą alternatywą jest spożytkowanie swojego czasu na aktywność ruchową, taką która sprawi nam przyjemność, ale także będzie z korzyścią dla zdrowia. Trzeba znaleźć w sobie „siłę” i motywację, aby zmobilizować się do systematycznej aktywności ruchowej, narzucić sobie dyscyplinę, bo ruch jest antidotum na wszystko i jest potrzebny nam zawsze, bez względu na wiek, zawód, płeć i stan zdrowia.
Aktywność ruchowa to przecież nie tylko giętkie i ładne ciało, ale optymalna sprawność funkcjonalna . Mam tu na myśli dobrą ruchomość i sprawność wszystkich stawów i mięśni, która czyni nas sprawnym w każdej czynności którą codziennie wykonujemy.
Ponadto ruch sprawia, że jesteśmy lepiej dotlenieni, sprawniejsza jest praca układów krążenia, oddechowego, nerwowego i innych.
Nie zapominajmy, że ruch to również stan naszej psychiki, który warunkuje również dobre samopoczucie, daje radość życia i poczucie spełnienia.
Ruch wyzwala w nas energie i pozytywne emocje, więc lepiej jesteśmy nastawieni do siebie i innych ludzi, inaczej podchodzimy do życia, spokojniej reagujemy na sytuacje stresowe, cały organizm jest lepiej dotleniony i wolniej się starzeje.
Kiedy jesteśmy aktywni ruchowo oddalamy niesprawność psychofizyczną, którą często utożsamiamy z okresem starości. Często poszukujemy eliksiru młodości, tymczasem jest on w zasięgu ręki.
To waśnie ruch jest najlepszym zabezpieczeniem przed negatywnym obrazem starości. Systematyczna aktywność ruchowa, podtrzymuje w nas to co człowiekowi jest potrzebne najbardziej, aby w życiu się realizować. tj. sprawność fizyczną, psychiczną i umysłową.
W tym miejscu ciśnie mi się na usta przysłowie ludowe „bezruch jest wrogiem ludzkości niszczy serce, żyły, kości.
Gerontolodzy często powtarzają, że katastrofą byłoby przedłużanie życia ludzkiego, bez poprawy jego jakości, dlatego tak ważne jest to co chcę Państwu przekazać.
Mówi się, że fitness jest dobry dla młodych, starsi ludzie lepiej się czują na spacerze albo na ławeczce w parku, no może jeszcze na działce czy przed TV
Być może tak jest, bo ten wzorzec gdzieś jeszcze ciągle głęboko tkwi w mentalności starszego pokolenia. Niemniej jednak zauważam, że w ciągu kilkunastu laty bardzo wiele zmieniło się w świadomości naszego społeczeństwa . Obecnie osoby w dojrzałym wieku są bardziej aktywne ruchowo niż ich rówieśnicy sprzed kilkudziesięciu laty i można powiedzieć, że wiele osób „ budzi” się ze stanu swoistego uśpienia.
Ludzie starsi coraz częściej zaczynają uczęszczać na regularne zajęcia do miejsc gdzie prowadzone są specjalistyczne zajęcia ruchowe dla seniorów, uprawiać różne sporty rekreacyjne – oczywiście wszystko zgodnie z indywidualnymi potrzebami i możliwościami. Takim przykładem może być nordic walking, który stał się bardzo popularną formą aktywności ruchowej, szczególnie wśród seniorów. Ja osobiście bardzo się z tego cieszę, bo marsz nordic walking jest bardzo wszechstronną formą aktywności ruchowej, ogólnie dostępną, łatwą, ale trzeba nauczyć się poprawnej techniki marszu, aby ruch ten był korzystny dla zdrowia. Chciałabym tutaj z całą mocą podkreślić, że ta forma ruchu nie jest tylko dla osób starszych, bo takie panuje wśród nas przekonanie.
Maszerując w terenie, techniką klasyczną, można naprawdę bardzo mocno się zmęczyć, poza tym nordic walking łączy się z różnymi ćwiczeniami w terenie.
Jaki okres w życiu człowieka jest ważny i kiedy jest etap budowania świadomości naszego ciała.
Może należałoby zacząć od tego co to jest świadomość ciała.
Są to wiedza, doświadczenie i przemyślenia, które odnoszą się do dbałości o nasze ciało. Budujemy ją przez całe życie, szczególnie w okresie kiedy jesteśmy młodzi. Jest takie powiedzenie „czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci”. Wszystkie potrzeby, postawy i zachowania, m.in. prozdrowotne najczęściej kształtujemy w młodości. Jest to dynamiczny okres rozwoju, wówczas jesteśmy bardzo chłonni i podatni na wszelkie sugestie, szukamy różnych wzorców zachowań, najczęściej w oparciu o to co gdzieś głęboko w nas tkwi, powiedziałabym, że jest to taki głos wewnętrzny.
Świadomość ciała jest to m.in. wyrabianie w sobie nawyków dbania o ciało i odpowiedzialność za swoje zdrowie, czyli jest to zdolność odczuwania tego co z nim się dzieje i odpowiednie reagowanie na jego sygnały.
Ciało nasze, dzięki dobrej sprawności i poczuciu zdrowia pomaga nam osiągać różne cele, dlatego to jest takie ważne, aby o nie dbać. Często o zdrowiu myślimy w sytuacjach zagrożenia. Już Kochanowski napisał „szlachetne zdrowie nikt się nie dowie jako smakujesz, aż się zepsujesz” lub przysłowie ludowe, które mówi „ o zdrowiu i o pieniądzach myślimy wtedy kiedy się kończą”.
Najczęstszym błędem jest lekceważenie różnych sygnałów płynących z naszego ciała i brak reakcji z naszej strony. Na przykład w sytuacji bólu sięgamy po środek przeciwbólowy i w ten sposób usprawiedliwiamy się. Wielokrotność takich zachowań prowadzi do różnych zaniedbań w zakresie zdrowia, a później do chorób.
Wiemy, że brak aktywności ruchowej jest najczęstszą przyczyną wielu chorób. Temat chorób cywilizacyjnych jest powszechnie znany dlatego nie będę go tu rozwijać. Deepak Chopra nazywa je chorobami stylu życia, bo brak zachowań prozdrowotnych kłóci się z istotą życia i potrzebami naszego ciała, które warunkują zdrowie.
W każdym okresie życia możemy skorygować swoje postawy i zachowania prozdrowotne. Na zmiany nigdy nie jest za późno.
Zdrowy styl życia to inwestycja w zdrowie, szczególnie ważne jest to w okresie młodości, bo wówczas budujemy w sobie cały potencjał, który sprzyja zdrowiu.
Pod wpływem ruchu nasze kości, stawy, mięśnie, serce, płuca, wszystkie narządy, tkanki i układy fizjologiczne odpowiedzialne za sprawność i zdrowie, osiągają wysoki pułap swojego rozwoju. Systematyczny ruch pomaga nam podtrzymać lub rozwijać ów potencjał.
Kiedy więc przychodzi czas inwolucji tzn. starzenie się ustroju, to proces ten następuje z wyższego pułapu. Można tu poczynić pewną analogie to środków finansowych zgromadzonych na lepszą emeryturą.
Na aktywność ruchową nigdy nie jest za późno, im wcześniej zaczniemy tym lepiej dla nas.
Pamiętajmy, że nasze ciało jest bardzo dynamiczne i zawsze dobrze reaguje na bodźce, które służą zdrowiu. Chciałabym zakończyć naszą rozmowę popularnym zdaniem „Żaden lek nie zastąpi ruchu, ale ruch zastąpi każdy lek”( Oczko) Zachęcam więc wszystkich do systematycznej aktywności ruchowej, bez względu na wiek, sprawność i zdrowie i życzę Wam aby zawsze chciało się chcieć i abyśmy nie musieli mówić Polak mądry po szkodzie.